W ramach profilaktyki zdrowotnej raz do roku warto wykonywać podstawowe badania krwi. Są mało inwazyjne, a mogą dostarczyć wiedzy, co dzieje się w organizmie. Pomagają też we wczesnym stadium wykryć różne choroby, m.in. cukrzycę, miażdżycę czy choroby nowotworowe.
Morfologia z rozmazem do oceny ogólnego stanu zdrowia
Podstawowe badania krwi wykonuje się z próbki krwi żylnej pobranej z żyły w zgięciu łokciowym. Morfologia bada składniki krwi pod względem ilości i jakości, opisuje w tych kontekstach czerwone krwinki, białe krwinki oraz płytki krwi (odpowiednio erytrocyty, leukocyty i trombocyty). W wersji z rozmazem morfologia różnicuje białe krwinki na monocyty, limfocyty, eozynofile, bazofile i neutrofile oraz je określa. Standardowo podczas morfologii wykonywany jest pomiar hemoglobiny.
Wyniki morfologii pozwalają wykryć nieprawidłowości i wskazać kierunek do dalszej diagnostyki. Dotyczy to infekcji, stanów zapalnych, zaburzeń w gospodarce hormonalnej i wielu innych chorób. Morfologia może też pomóc wykryć raka.
Lipidogram w ramach profilaktyki zdrowotnej
Tłuszcze są niezbędne do prawidłowego działania organizmu, ale gdy jest ich zbyt dużo, mogą powodować niewydolność nerek, cukrzycę, zaburzenia pracy tarczycy i choroby wątroby oraz układu sercowo-naczyniowego. Dlatego badania profilaktyczne mierzące poziom cholesterolu i trójglicerydów są ważne i należy wykonywać je regularnie.
Lipidogram to badanie określające poziom cholesterolu całkowitego oraz jego frakcji LDL i HDL, a także poziom trójglicerydów. Nieprawidłowe wyniki wymagają korekty diety, a czasem także zażywania leków. Badanie to najlepiej robić – tak jak inne badania profilaktyczne – raz do roku.
Wykrywanie stanu zapalnego – OB i CRP
Odczyn Biernackiego (OB) oraz badanie białka C-reaktywnego (CRP) służą do wykrywania stanów zapalnych toczących się w organizmie. Przyczyny wyników ponad normę mogą być banalne i łatwe do usunięcia, np. ubytki w zębach czy przeziębienie, ale mogą też oznaczać poważne choroby, np. raka. Wyniki OB i CRP powinny być interpretowane w kontekście innych wyników badań krwi.
Badanie TSH jako narzędzie do monitorowania stanu tarczycy
Poziom TSH warto badać regularnie raz do roku lub częściej, jeśli występują objawy nadczynności lub niedoczynności tarczycy. Nieprawidłowy wynik TSH powinien skłonić do wykonania kolejnych testów. Badania na tarczycę pozwalające określić jej pracę to ft3 i ft4, czyli wolna trójjodotyronina i wolna tyroksyna.
Zbyt wysoki lub za niski poziom TSH oznacza różnego rodzaju zaburzenia hormonalne, które negatywnie mogą wpływać na cały organizm. Badanie TSH wykonywane regularnie pomaga wykryć nieprawidłowości.
Profilaktyka cukrzycy – badanie poziomu glukozy we krwi
Jednym z podstawowych badań krwi, które należy wykonywać regularnie, jest stężenie glukozy. Poziom cukru we krwi odbiegający od normy może oznaczać cukrzycę lub stan przedcukrzycowy.
Nieprawidłowy wynik powinien skłonić do powtórzenia badania lub wykonania krzywej cukrowej, czyli testu obciążenia glukozą. Dzięki temu można wcześnie wykryć cukrzycę i rozpocząć jej leczenie. Pozwala to uniknąć powikłań tej choroby oraz zmniejsza lub likwiduje dolegliwości związane ze spadkami stężenia glukozy lub ciągle utrzymującym się jego wysokim poziomem.