Kaszel, katar i ciągłe kichanie nie zawsze są objawem przeziębienia. To może być alergia u dziecka. Wyróżnia się kilka jej rodzajów – u dzieci starszych najczęstsza jest alergia na pyłki, roztocza kurzu domowego, pleśnie czy sierść zwierząt. Ona też nieleczona może prowadzić nawet do groźnej astmy.
Alergia u dzieci to coraz poważniejszy problem. Według badań ECAP (Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce) z 2008 roku Polska znajduje się w czołówce krajów osób najczęściej zapadających na alergie, przy czym na alergię wziewną cierpi 10,6% dzieci, a na astmę 8,6% dzieci i 5,4% dorosłych Polaków (tutaj według szacunków PMSEAD – Polish Multicenter Study of Epidemiology of Allergic Diseases). Specjaliści wskazują, że w wieku niemowlęcym najczęstsze przypadki to alergie pokarmowe (nawet u 40% niemowląt), na przykład na mleko, a u starszych dzieci – alergia wziewna oraz alergia skórna. Ponadto alergia może się ujawnić w okolicach 30. czy nawet 40. roku życia.
Jak dochodzi do alergii u dzieci
Przyczyną alergii, nie tylko u dzieci, jest nadwrażliwość układu immunologicznego na różne czynniki. Normalnym procesem jest walka organizmu z wirusami i bakteriami, które rozpoznaje jako obce i uruchamia system mechanizmów obronnych. U zdrowych dzieci organizm reaguje tak na chorobotwórcze drobnoustroje, w przypadku alergików – nawet na niewinne substancje na przykład zawarte w jedzeniu czy w powietrzu, które nazywane są alergenami.
Gdy alergen dostanie się pierwszy raz do organizmu dziecka mającego predyspozycje do alergii, limfocyty T uruchamiają produkcję przeciwciał IgE, które za zadanie mają rozpoznać i zwalczyć alergen. Po tym procesie niewielka ilość przeciwciał IgE pozostaje w krwi na stałe na wypadek, gdyby podobna substancja dostała się znowu do organizmu. Jednak gdy dochodzi do ponownego kontaktu z alergenem, zaczyna się reakcja uczuleniowa, ponieważ ten łączy się z przeciwciałami i dochodzi do uwolnienia substancji o właściwościach prozapalnych (m.in. histaminy i leukotrienów), które odpowiadają za pojawienie się objawów alergii u dzieci.
Jak rozpoznać alergię u dziecka
O tym, jak rozpoznać początki alergii u dziecka oraz jakie są najczęstsze alergie dziecięce, można sprawdzić na stronie: http://www.alergia-allegra.pl/alergia_u_dzieci.html. W przystępny sposób omówiono również, jak w ogóle dochodzi do alergii i czy alergie można pomylić z przeziębieniem.
Rodzaj symptomów alergii u dzieci zależy od typu uczulenia, przy czym należy pamiętać, że każde dziecko jest inne i inaczej reaguje na alergeny. Do typowych objawów alergii zalicza się pieczenie oczu, katar, kichanie, uczucie ucisku w gardle i problemy z oddychaniem. Mogą one występować od czasu do czasu lub nawet przez cały rok. W przypadku alergii pokarmowej objawy zależą od ilości spożytego alergenu i stopnia wrażliwości młodego organizmu na dany produkt. Bez względu na rodzaj alergii rodziców powinny zaniepokoić takie objawy, jak częste i długo trwające infekcje dróg oddechowych, nawracający wodnisty katar, ciągle zatkany nos, drapanie w gardle, kichanie, suchy i męczący kaszel, który może doprowadzić nawet do wymiotów, a także charakterystyczne swędzenie w nosie.
Skutki nieleczonej alergii u dzieci
Każda alergia może być groźna dla zdrowia, a bagatelizowanie jej objawów u dzieci może doprowadzić nawet do poważnych chorób zagrażających zdrowiu. Podstawowym błędem jest traktowanie pojawiających i nawracających symptomów jako objawów przeziębienia. Katar, kaszel i podwyższona temperatura jest wtedy leczona lekami dostępnymi bez recepty i domowymi sposobami, a przedłużająca się choroba traktowana jako coś najzupełniej normalnego. Tymczasem kluczowa staje się szybka reakcja – diagnozę, czy to alergia u dziecka stawia lekarz na podstawie badań, testów oraz wywiadu środowiskowego. Podstawą wykonania takich badań są nawracające i nasilające się objawy, mimo stosowania dostępnych metod ich łagodzenia. Rodziców powinna więc zaniepokoić cykliczność – jeśli dziecko cierpi na alergie, a nie na zwykłe przeziębienie, objawy będą się pojawiać w określonych porach roku, najczęściej w okresie pylenia roślin, lub przy określonych sytuacjach, na przykład po zabawie ze zwierzęciem.
Nieleczona alergia u dzieci może prowadzić do groźnych powikłań, w tym astmy oskrzelowej, a ta z kolei do rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, która skraca życie średnio o 15 lat. W przypadku nieleczonego kataru siennego może to być zapalenie zatok i ucha środkowego, co może doprowadzić nawet do głuchoty. Ponadto zaniedbana alergia u dzieci może prowadzić do częstszego zapadania na choroby infekcyjne górnych dróg oddechowych jak angina i grypa, co nie jest obojętne dla organizmu dziecka i może osłabić jego układ oddechowy, a nawet serce.
Jak leczyć alergię u dziecka?
Nie istnieje jedno skuteczne lekarstwo na alergię u dzieci, terapia ukierunkowana jest na łagodzenie jej objawów. Nie można mówić również o wyleczeniu z alergii, ponieważ skłonność do niej będzie nadal istnieć, można tylko zadbać o to, aby miała łagodniejszy przebieg. U dzieci, u których nie przegapiono pierwszych objawów, obserwuje się często uśpienie reakcji alergicznych nawet na wiele lat.
Najważniejsze jest ograniczenie kontaktu dziecka z alergenem, w tym celu należy dbać o czystość w domu, częstą zmianę ubrań dziecka, wyeliminować przedmioty i rzeczy codziennego użytku gromadzące kurz, w przypadku alergii pokarmowej należy stosować dietę eliminacyjną. Dodatkowo lekarz może przepisać leki przeciwhistaminowe oraz spraye steroidowe lub zalecić immunoterapię, aby zmniejszyć wrażliwość dziecka na dany alergen (alergia wziewna).
Wyniki najnowszych badań epidemiologicznych są alarmujące. Szacuje się, że w Polsce jest około 15 milionów osób mających alergie. W tej grupie są zarówno osoby starsze, dorosłe, młodzież, jak i coraz częściej małe dzieci. Przyczyn upatruje się w coraz szybszym tempie życia, zaniedbywaniu zasad higieny, konsumowaniu przetworzonego jedzenia, co w efekcie prowadzi do obniżonej odporności. Choroba alergiczna i astma oskrzelowa u dzieci zaczyna się w 80% przypadkach przed 3. rokiem życia, a co najważniejsze – na tym etapie alergia u dziecka daje się skutecznie zatrzymać. Dlatego tak ważne jest szybkie zdiagnozowanie i leczenie, aby zminimalizować szansę na to, że alergia pozostanie już na całe życie.